Đến thăm làng dịp này, nhiều gia đình với đầy đủ con cháu không kể xa gần đều sum họp lại một ngày để lên kế hoạch làm cơm dâng lên cha mẹ, ông bà.
Anh Đinh Xuân Vương (sinh năm 1986) con trai thứ 5 trong số 7 người con của bà Đinh Thị Hựu (sinh năm 1953) ở tiểu khu 6, thị trấn Quy Đạt, huyện Minh Hóa cho biết, mâm cơm báo hiếu không đòi hỏi nhiều hay ít cao lương mỹ vị mà quan trọng nhất là tình cảm của con cháu giành cho các bậc sinh thành
Bà Đinh Thị Hựu (Vietnamnet)
Trong mâm cơm thường bao gồm những món truyền thống như bánh chưng, cá khe, rau tớn xào tôm, cơm tẻ, xôi nếp, péng rò (bánh gói bằng nếp dẻo, hình vuông, mỗi cạnh 10cm, không nhân luộc kĩ), cá sông, thịt gà, rau tớn… con cháu còn làm những món mà cha mẹ thích ăn nhất.
Mâm cơm ấm cúng ngày “giỗ sống” (Baomoi)
Chị Đinh Thị Thúy Nga (sinh năm 1988) con gái bà Hựu chia sẻ, mỗi lần chuẩn bị xong, con cái sẽ bày riêng ra một mâm để mẹ bưng sang mời ông ngoại và một mâm đặt lên bàn thờ cho ba chị. Thắp hương cúng ba xong, con cháu mới bày mâm mời mẹ và các bác trong nhà.
Trước khi ăn, con cháu sẽ chúc bố mẹ, ông bà sống lâu trăm tuổi để hưởng phúc vui cùng con cháu. Nếu ai làm ông bà cha mẹ buồn lòng trong năm qua thì đây cũng là dịp nói lời sám hối.
Kính cẩn chăm sóc cha mẹ (Tienphong)
Đáp lại tình cảm của con cái, bậc sinh thành sẽ dặn dò, cầu chúc con cháu những điều tốt đẹp nhất.
Nguồn gốc của tục “giỗ sống”
Theo một chuyên gia nghiên cứu văn hóa ở huyện Minh Hóa, ông Đinh Thanh Dự kể lại rằng người dân Minh Hóa dù giàu hay nghèo, mỗi dịp cuối năm đều phải tự tay làm một bữa cơm bưng đến nhà bố mẹ để tỏ lòng hiếu thảo.
Không ai biết được tục lệ này có từ bao giờ, chỉ nghe người ta kể rằng ngày xưa ở đây rất nghèo.
Có một người con của gia đình nọ lên rừng đặt bẫy được một con lợn to. Người con đã chọn những miếng thịt ngon nhất dâng mẹ già ăn với cơm thổi từ lúa rẫy mới.
Sang năm sau, vào gần dịp Tết Nguyên Đán, nhớ lại bữa cơm ấm cúng năm trước, mẹ già bệnh nặng vì mong muốn được ăn một bữa ngon như năm ngoái trước khi nhắm mắt nên vợ anh nghe được bèn kể với chồng. Hai vợ chồng thương mẹ nên lấy thóc giống còn lại đêm giã gạo thổi cơm.
Anh chồng thì đi câu cá ngoài suối, con gà cuối cùng của gia đình cũng làm thịt nấu cho mẹ ăn.
Tuy nhiên, điều kỳ diệu đã xảy ra, mẹ ănh dần khỏi bệnh và khỏe mạnh trở lại. Năm sau đó, cây lúa trên rẫy cũng tốt tươi, mẹ già lại vui vẻ bên đàn cháu. Dân làng cho rằng nhờ có người con hiếu thảo như anh nên được trời đất phù hộ cho dân bản được mùa. Từ lúc đó, bữa cơm ấm cúng trở thành tập tục đẹp được truyền lại đến ngày nay.
Theo thông tin từ Vietnamnet, trước đây, trong nhà có bao nhiêu người còn có gia đình riêng thì sẽ có ngần ấy mâm cơm dâng lên báo hiếu cha mẹ. Để không làm trùng nhau, các con phải họp bàn từ trước. Ngày nay, để tiện cho công tác của các con nên bữa cơm báo hiếu thường được các gia đình làm chung một lần.
Dù ông bà, cha mẹ không đòi hỏi nhưng bổn phận con cái khi đã có mái ấm riêng, làm chủ được cuộc sống thì không thể bỏ qua lệ này. Như ông Đinh Thanh Dự nói: “Nếu không lo nổi bữa cơm tươm tất theo tục “giỗ sống” thì cả làng sẽ chê cười, năm mới lộc tài sẽ chẳng ghé nhà”.
Hiện phong tục này đã vượt ra khỏi làng bản và lan truyền mạnh mẽ sang các nơi khác, nhiều tộc người ở Minh Hóa và cả người Kinh trên địa bàn cũng đã học theo phong tục hiếu đạo rất ý nghĩa này.
Mai Nhi (TH)
Blogbuon.com
